GD&TĐ – Bộ truyện tranh Đôrêmon được coi là đại diện tiêu biểu cho quá trình hội nhập của ngành xuất bản truyện tranh Việt Nam.
Công chúng tham quan triển lãm ‘Từ Đôrêmon tới Doraemon – 30 năm hành trình mèo máy ở Việt Nam’.
Tuy nhiên, từ bộ truyện thành công nhất của Nhật Bản, chúng ta học được gì và làm được gì để thu ngắn khoảng cách sáng tạo?
Từng có một thời chờ đọc Đôrêmon
Triển lãm “Từ Đôrêmon tới Doraemon – 30 năm hành trình mèo máy ở Việt Nam” diễn ra tại Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, đang thu hút đông đảo công chúng nhìn lại chặng đường phát triển của bộ truyện kể từ khi ra mắt tại Việt Nam vào năm 1992.
Được khởi xướng bởi Lân Tinh Foundation cùng với sự giám tuyển của Chu Kim – sử gia truyện tranh đầu tiên tại Việt Nam, triển lãm “Từ Đôrêmon tới Doraemon – 30 năm hành trình mèo máy ở Việt Nam” đang cho thấy sự quan tâm rất lớn của độc giả Việt Nam đối với manga Đôrêmon.
Năm 1992, Đôrêmon (tên tiếng Việt lúc bấy giờ của Doraemon), bộ truyện tranh Nhật Bản của tác giả Fujiko F. Fujio được xuất bản lần đầu tiên tại Việt Nam theo cách đọc từ trái sang phải.
Giám tuyển Chu Kim cho hay, ngay khi bộ truyện ra mắt đã nhanh chóng tạo tiếng vang lớn trên khắp cả nước. Số lượng in lên đến hàng chục vạn bản mỗi tập, tiến độ ra tập mới đều đặn hằng tuần, hệ thống phân phối sôi nổi từ Nam ra Bắc, người lớn, trẻ nhỏ mong ngóng đến ngày các điểm phát hành bày bán tập tiếp theo.
Năm 1998, Nhà xuất bản Kim Đồng chính thức mua lại bản quyền. Từ năm 2010, cuốn sách được xuất bản với tựa gốc là “Doraemon” theo phương thức đóng bìa gốc, đọc từ phải sang trái. Doraemon chính là một đại diện tiêu biểu cho quá trình phát triển và hội nhập của ngành xuất bản truyện tranh Việt Nam nói riêng, toàn cảnh văn hóa đại chúng Việt Nam nói chung.
Doraemon không chỉ thu hút trẻ em, mà còn là cầu nối giữa các thế hệ. Nhiều phụ huynh cũng đã lớn lên với bộ truyện này, và giờ đây cùng con cái trải nghiệm những câu chuyện quen thuộc. Trao đổi với Báo GD&TĐ, nhà nghiên cứu Ace Lê – nhà sáng lập Lân Tinh Foundation cho biết, Doraemon là bộ truyện tranh quen thuộc và kinh điển với tất cả trẻ em thế hệ 7 – 8 – 9X, nhưng không phải ai cũng biết đã được Việt hóa thế nào trước khi tác giả Fujiko F. Fujio trao bản quyền sản xuất.
Theo giám tuyển Chu Kim: “Giai đoạn đầu khi Đôrêmon xuất hiện tại Việt Nam chính là phiên bản Việt hóa để thích hợp với tình hình chung, khi trẻ em nước ta lúc đó chưa tiếp xúc nhiều với văn hóa nước ngoài, trình độ ngoại ngữ chưa thông dụng. Đến năm 1998, lần tái bản đầu tiên vẫn giữ lại theo bản Việt hóa.
Nhưng đến năm 2010, thời điểm này Doraemon đã xuất hiện ở Việt Nam 12 năm – một thời gian đủ dài, nhận thức và yêu cầu của độc giả cũng đã thay đổi. Đây là lúc bộ truyện phải được tiệm cận với nguyên tác cùng hình thức đọc từ phải sang trái”.
Chính vì thế, triển lãm tập trung vào 3 giai đoạn chính của Đôrêmon: Phiên bản Đôrêmon không bản quyền (1992); Phiên bản có bản quyền (1998); Phiên bản Doraemon (2010). Mỗi giai đoạn không chỉ phản ánh sự phát triển của bộ truyện, mà còn là những chuyển biến trong nhận thức xã hội và sự phát triển của ngành xuất bản truyện tranh Việt Nam.
Cảnh một buổi phát hành Đôrêmon phiên bản 1992 tại TPHCM.
